Η Επιτροπή του Προγράμματος «Φράσις» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) συνεδρίασε στις 13 Μαΐου αποφασίζοντας να παραταθεί έως τις αρχές Ιουνίου η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων από ενδιαφερόμενους εκδοτικούς οίκους, φορείς, πνευματικά ιδρύματα και πολιτιστικούς οργανισμούς του εξωτερικού για την επιχορήγηση μεταφράσεων Ελλήνων συγγραφέων.
Η Έκθεση ετοιμάζεται σ’ εντατικούς ρυθμούς από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, με γνώμονα το γεγονός ότι αποτελεί κορυφαίο ετήσιο ραντεβού για εκδότες, συγγραφείς, βιβλιόφιλους και άλλους επαγγελματίες του κλάδου.
Με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού και του νέου ΔΣ του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου θα επαναλειτουργήσει το πρόγραμμα «Φράσις» με καινούργια Επιτροπή.
Από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου διευκρινίζεται ότι η λειτουργία των Εργαστηρίων Βιβλίου του ΕΚΕΒΙ έχει προς το παρόν ανασταλεί και σε κανέναν δεν έχει παρασχεθεί το δικαίωμα να παρουσιάζεται ως συνεχιστής.
Σχετικά με το θέμα έχει αποσταλεί εξώδικο προς το βιβλιοπωλείο που εμφανίζεται με διαφημίσεις ως συνεχιστής των Εργαστηρίων που επί σειρά ετών λειτούργησαν με επιτυχία από το ΕΚΕΒΙ.
Τον θετικό κατά γενική ομολογία απολογισμό της 4ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης παρουσίασαν οι: Κατρίν Βελισσάρη, Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), Χρήστος Ζαχόπουλος, Γεν. Γραμματέας Υπουργείου Πολιτισμού, Γεώργιος Παρίκος, Πρόεδρος της ΠΟΕΒ.
Συνέντευξη Τύπου Δευτέρα 4 Ιουνίου 2007
Κείμενο Κατρίν Βελισσάρη,
Διευθύντριας Εθνικού Κέντρου Βιβλίου
-Απολογισμός ΔΕΒΘ 2007-
Η έκθεση έχει πάρει το δρόμο της
1. Η έκθεση μεγάλωσε Το πιστοποιούν οι αριθμοί -Περισσότερος χώρος, περισσότερα βιβλία, περισσότεροι εκθέτες, περισσότεροι επισκέπτες, γεμάτες οι αίθουσες εκδηλώσεων: 12.000 τμ, 50.000 βιβλία, 400 εκδότες, 47 χώρες, 70.000 επισκέπτες και 19.000 άτομα παρακολούθησαν τις 150 εκδηλώσεις.
· 70.000 άτομα επισκέφθηκαν την Έκθεση (40% αύξηση από πέρυσι)
Αυτή τη χρονιά είχαμε πολύ περισσότερους επισκέπτες, το Σάββατο είχαμε αύξηση επισκεπτών 300%.
Φέτος ήταν ξεκάθαρο ότι ο κόσμος είχε μάθει για την Έκθεση. Το «μήνυμα» πέρασε. Ο κόσμος ήθελε να δει. Όσοι ήρθαν μας είπαν ότι δεν περίμεναν μια τέτοια έκθεση -δεν είχαν αναφορές-. Έμειναν πολύ ώρα στην έκθεση –μέσος όρος δύο ώρες, συμμετείχαν στις εκδηλώσεις. Το αποτέλεσμα είναι ότι απέκτησαν μεγάλη διάθεση να αγοράσουν βιβλία, το είπαν όλοι οι εκδότες και όπως έλεγε το σλόγκαν της έκθεσης «διαβάζοντας έρχεται η όρεξη».
· Εντυπωσιακή συμμετοχή των παιδιών : από τους 70.000 επισκέπτες, οι 10.000 ήταν παιδιά 50 σχολεία παρακολούθησαν τις εκδηλώσεις της Παιδικής Γωνιάς την Πέμπτη και την Παρασκευή, ενώ το Σάββατο και την Κυριακή ήρθαν με τους γονείς. Σημειώσαμε πολλές φορές ότι τα παιδιά που ήρθαν πέρυσι και πρόπερσι ξαναήρθαν φέτος. Έχουμε πιστούς επισκέπτες! Αυτό σημαίνει ότι έμαθαν το δρόμο της Έκθεσης.
θ Είναι ακριβώς αυτό που θέλει το Υπουργείο Πολιτισμού και το ΕΚΕΒΙ, τα παιδιά να πάρουν το μονοπάτι των εκθέσεων βιβλίου, των βιβλιοπωλείων, των βιβλιοθηκών, εφόσον θέλουμε να δώσουμε στους περισσότερους το δικαίωμα να ανακαλύψουν τη χαρά της ανάγνωσης. Γιατί να μην υπάρχει στο πρόγραμμα στα σχολεία, κάθε εβδομάδα μια ώρα για αυτό, όπως υπάρχει για τα μαθηματικά, τη γεωγραφία, την ιστορία;
· Γεμάτες οι αίθουσες: 19.000 άτομα παρακολούθησαν τις εκδηλώσεις 70 εκδηλώσεις για ενήλικες –τις παρακολούθησαν 9.000 άτομα
50 εκδηλώσεις για παιδιά –τις παρακολούθησαν 10.000 άτομα
Και αυτό που παρατηρήσαμε όλοι είναι ότι δεν παρακολούθησαν απλά τις εκδηλώσεις αλλά έκαναν πολλές και ουσιαστικές παρεμβάσεις.
· 50.000 βιβλία παρουσίασαν οι εκδότες σε 12.000 τετραγωνικά
Ποτέ περισσότερα βιβλία δεν παρουσιάστηκαν σε μια έκθεση, κάτι που μας επέτρεψε να δούμε το μεγαλύτερο κομμάτι της σημερινής βιβλιοπαραγωγής. Ο χώρος των 12.000 τ.μ. ήταν άνετος και επέτρεψε στους εκδότες να κάνουν μεγαλύτερα περίπτερα, με περισσότερες ειδικές κατασκευές, ιδιαίτερης αισθητικής που αντιπροσώπευαν κάθε εκδότη και θα τραβούσαν τα βλέμματα στις διεθνείς εκθέσεις. Όλοι οι ξένοι τόνισαν τη λειτουργικότητα και την αισθητική της έκθεσης.
· Αυξήθηκε η συμμετοχή των ελλήνων και ξένων επαγγελματιών
-Από την Ελλάδα είχαμε
300 εκδότες
80 βιβλιοπώλες
150 βιβλιοθηκονόμοι - Από 33 χώρες που συμμετείχαν πέρυσι ο αριθμός αυξήθηκε σε 47 με περισσότερους από 100 εκδοτικούς οίκους σε πολλούς από τους οποίους ήταν παρόντες οι ίδιοι οι εκδότες. «Ποτέ στην Έκθεση δεν υπήρχαν τόσοι εκδότες στα περίπτερα»! (δηλαδή αυτοί που έχουν ή διευθύνουν τους εκδοτικούς οίκους) είπε η λογοτεχνική πράκτορας Κατερίνα Φράγκου.
2. Η έκθεση έχει πάρει το δρόμο της Η έκθεση ενηλικιώθηκε, ωρίμασε, βρήκε τους ρυθμούς της. Υπάρχει ένας δυνατός πυρήνας εκδοτών- οι εκδότες που συμμετέχουν κάθε χρόνο και σ’ αυτούς προστίθεται χρόνο με το χρόνο ένας σημαντικός αριθμός νέων (φέτος Ποταμός, Πορτοκάλι, Μουσείο Μπενάκη, Ύψιλον, Leader Book και άλλοι 48. Το ίδιο για τους ξένους η Ολλανδία έλαβε μέρος για πρώτη φορά όπως η Τυνησία, το Ιράν, η Κούβα κλπ).
· Η έκθεση επισφράγισε την ταυτότητά της -Ταυτόχρονα επαγγελματική και ανοικτή στο κοινό με έντονο πολιτιστικό προφίλ. - Ένα σταυροδρόμι ανάμεσα στη δυτική και ανατολική Ευρώπη, ένα σταυροδρόμι που ταυτόχρονα ενώνει τη βόρεια με τη νότια Μεσόγειο. Μερικοί ξένοι ήδη την ονομάζουν «Έκθεση της Μεσογείου και των Βαλκανίων». Και όπως είπε η Bärbel Becker υπεύθυνη του διεθνούς τμήματος της Έκθεσης Φραγκφούρτης «με εντυπωσίασε ο πολύ επαγγελματικός χαρακτήρας της οργάνωσης της Έκθεσης. Δείχνει ότι έχει μέλλον.»
· Η Έκθεση βρήκε το χώρο της Την επόμενη χρονιά η Έκθεση θα έχει τα ίδια περίπτερα κάτι πολύ βασικό γιατί μέχρι τώρα κάθε χρόνο σχεδιάζαμε μια καινούργια έκθεση. Μάλιστα αρκετοί εκδότες ζήτησαν την ίδια θέση για το περίπτερό τους.
· Η Έκθεση βρήκε την αισθητική της
· Απέκτησε την εφημερίδα της, κάτι που έλειπε τις προηγούμενες χρονιές
3. Η φετινή έκθεση έκλεισε με ένα γενικό κλίμα ικανοποίησης Το μαρτυρούν τα ενθουσιώδη σχόλια των ελλήνων και ξένων εκδοτών και τα περισσότερα δημοσιεύματα του Τύπου, του ελληνικού και του ξένου.
· Για τους έλληνες εκδότες η Έκθεση - Είναι μια μεγάλη ευκαιρία να συναντήσουν ταυτόχρονα το κοινό τους και όλους τους επαγγελματίες του χώρου (συναδέλφους, βιβλιοπώλες και βιβλιοθηκονόμους και βεβαίως τους ξένους λογοτεχνικούς πράκτορες και εκδότες). Λειτουργεί πλέον ως ετήσιο ραντεβού. Εκεί παίρνουν το σφυγμό του βιβλίου και στο μέλλον, όταν θα έχει καθιερωθεί περισσότερο η έκθεση, θα είναι ακόμα πιο φανερό. Εκεί γίνονται οι μεγάλες συζητήσεις για το βιβλίο. Και στο μέλλον θα είναι ακόμα πιο έντονο. Σιγά – σιγά το πάμε.
- Ήταν ικανοποιημένοι γιατί στις εκδηλώσεις τους είχαν πολύ κόσμο
- Πουλήθηκαν πολλά βιβλία, -ήταν μια έκπληξη- ξεπέρασε κάθε αναμενόμενο. Κάποιοι μάλιστα εκδότες πούλησαν 50 -60% των βιβλίων που είχαν φέρει, και όπως ξέρετε στην Έκθεση υπήρχαν 50.000 βιβλία Οι επισκέπτες ήρθαν να δουν αλλά και να αγοράσουν.
- Λειτούργησε ως αγορά δικαιωμάτων. Στον τομέα αυτό είναι νωρίς να κάνουμε έναν απολογισμό. Καλλιέργησαν πολλές επαφές. Οι έλληνες εκδότες αγόρασαν αρκετά δικαιώματα (π.χ. 10 από τους Ολλανδούς) αλλά πούλησαν και δικαιώματα (π.χ. η Αλβανία και η Ρουμανία αγόρασαν 2-3 μυθιστορήματα και πολλά παιδικά βιβλία). Ένα άλλο πολύ σημαντικό είναι ότι η αγορά δικαιωμάτων δεν λειτουργεί μόνον από και προς την Ελλάδα αλλά και μεταξύ των χωρών. Και αν θέλουμε πραγματικά να λειτουργήσει η Έκθεσή μας ως «πόλος της περιοχής» πρέπει να εκτιμήσουμε σωστά αυτό το γεγονός. Οι Ρουμάνοι αγόρασαν τρία βιβλία του Περικλή Μονιούδη όχι από έλληνα αλλά από γερμανό εκδότη!
θΘα μπορούσαν να είχαν γίνει πολλά περισσότερα. Είναι μακρύς ακόμα ο δρόμος. Ορισμένοι έλληνες εκδότες δεν είχαν κλείσει ραντεβού, και όταν έκλειναν ραντεβού δεν πήγαν οι ίδιοι. Όταν λέμε στους ξένους εκδότες «έχω ένα ωραίο βιβλίο, ένα πολύ ωραίο βιβλίο» δεν αρκεί για τους ξένους. Και βέβαια και αν είναι καλό το βιβλίο δεν θα πουληθεί μ΄ αυτό τον τρόπο.
· Για τους ξένους
Οι ξένοι έφυγαν ικανοποιημένοι. Τους άρεσε η πόλη, η έκθεση, οι επαφές (με εξαίρεση αυτό που σας είπα παραπάνω για μερικούς εκδότες). Έκαναν επαφές όχι μόνον με τους έλληνες εκδότες αλλά και με τους ξένους εκδότες, όπως είπαμε. Η Έκθεσή μας συζητιέται αυτές τις μέρες στο εξωτερικό.
Οι ξένοι δημοσιογράφοι που ήταν παρόντες ήδη έχουν γράψει άρθρα πολύ θετικά.
· Για το κοινό
Ήδη το είπαμε παραπάνω. Ήταν ενθουσιασμένο. Μάλιστα το απόγευμα της Κυριακής έγινε το αδιαχώρητο - ο κόσμος δεν ήθελε να φύγει, είχαμε δυσκολίες να κλείσουμε.
θ Είχαμε δώσει 5 χρόνια για να καθιερωθεί ο θεσμός αλλά φαίνεται ότι προχωρήσαμε πιο γρήγορα. Οι έλληνες εκδότες υπήρξαν εξαιρετικοί συνεργάτες. Είναι πράγματι επαγγελματίες και τους οφείλουμε το μεγαλύτερο κομμάτι στην πίτα της επιτυχίας. Είχαμε πολύ εγκαίρως την εγγραφή τους και το πρόγραμμα εκδηλώσεών τους. Είχαν φέτος πολύ κέφι και έκαναν τα περίπτερά τους με γούστο. Και όπως μας είπαν μερικοί εκδότες, ο εκδότης της Νεφέλης που στο περίπτερό του οργάνωσε εκδηλώσεις θα αποτελέσει σχολή. Μόνο στο κομμάτι της πώλησης δικαιωμάτων χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια. Και χρειάζεται βεβαίως το Υπουργείο Πολιτισμού να ξεμπλοκάρει το πρόγραμμα στήριξης μετάφρασης, τώρα που ξεπλήρωσε όλες τις προηγούμενες οφειλές στους ξένους εκδότες. Εξαιρετική η συνεργασία και με την HELEXPO και την ΠΟΕΒ.
Προοπτικές για την ΔΕΒΘ 2008
(29 Μαΐου – 1 Ιουνίου)
· Η θεματική έκθεση θα είναι αφιερωμένη στο πολιτικό βιβλίο.
· Θα εγκαινιαστεί ο θεσμός της τιμώμενης χώρας.
Τα επόμενα χρόνια θα ήθελα αφού κάνουμε την ανακοίνωση ένα χρόνο πριν και η θεματική έκθεση και η τιμώμενη χώρα να δημιουργήσουν καινούργιες εκδόσεις και μεταφράσεις. Οι γερμανοί εκδότες για την προετοιμασία της ΔΕΒ Φραγκφούρτης στηρίζουν την τιμώμενη χώρα κάνοντας πολλές μεταφράσεις.
Τέσσερα σχόλια από τους ξένους
- Bärbel Becker υπεύθυνης του διεθνούς τμήματος της Έκθεσης Φραγκφούρτης, «με εντυπωσίασε ο πολύ επαγγελματικός χαρακτήρας της οργάνωσης της Έκθεσης. Δείχνει ότι έχει μέλλον.»
- Livres Hebdo, (25 mai) ο αρχισυντάκτης Fabrice Piault γράφει «Είναι αλήθεια ότι οι έλληνες εκδότες οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια δεν κινητοποιήθηκαν ενεργά για μια έκθεση οργανωμένη μακρυά από την έδρα τους, κατά το πλείστον στην Αθήνα, φέτος μπήκαν δυναμικά στο παιγνίδι δίνοντας την ευκαιρία να δούμε τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής».
- Publishing news (25 May), ο Ralph Baxter γράφει κάτω από τον τίτλο «Η Ελλάδα έχει το λόγο». «Thessaloniki is also becoming a more international affair as it gets bigger... Now in its fourth year, it has increased in size and profile to its current level of 12,000 sqare metres of exhibition space, with 400 publishers represented and 47 countries in its international zone».
- Le Monde (1 juin), η Florence Noiville γράφει «Η Έκθεση Θεσσαλονίκης επιβεβαιώνεται ως ένα ραντεβού χρόνο με το χρόνο περισσότερο επαγγελματικά οργανωμένο. Η παρουσία εκδοτών από Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία, Αίγυπτο, Τουρκία, Ισραήλ ... ενισχύει την ευρωμεσογειακή διάσταση της έκθεσης». Σημειώνει επίσης ότι «η γαλλική συμμετοχή Francoise Nyssen (Actes Sud), Paul Otchakovsky (POL), Pierre-Guillaume de Roux ( le Rocher), Sabine Wespieser (Sabine Wespieser) δείχνει το αυξανόμενο ενδιαφέρον των γάλλων εκδοτών».
Βλ. και στην εφημερίδα της Έκθεσης, τεύχος 5, τις εντυπώσεις 5 ξένων δημοσιογράφων που επισκέφθηκαν την ΔΕΒΘ 2007.
EΡΓΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ Ε.Ε ΚΑΙ ΤΟ ΥΠOYΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. Ε.Π. 'ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ'
